GIỚI THIỆU SÁCH THÁNG 1, 2

                    Kính thưa các thầy cô và các bạn học sinh thân mến!

          Trong bài phát biểu tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc ngày 24 tháng 11 năm 2021, Tổng bí thư  Nguyễn Phú Trọng chỉ rõ “Văn hóa là hồn cốt của dân tộc, nói lên bản sắc của dân tộc. Văn hóa còn thì dân tộc còn”. Quan điểm này khẳng định vai trò quan trọng của văn hóa đối với sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước. Phạm trù văn hóa bao gồm nhiều mặt, có nội dung hết sức phong phú; trong đó phong tục là một bộ phận, có vai trò trong việc hình thành truyền thống của một dân tộc, một địa phương, nó ảnh hưởng đến cách ứng xử của cá nhân trong cộng đồng.

         Việt Nam với 54 dân tộc anh em cùng sinh sống trên dải đất hình chữ S, do đó phong tục tập quán vô cùng đa dạng và phong phú. Để giúp các bạn đọc nhỏ tuổi có thêm hiểu biết về những phong tục, tập quán lâu đời của dân tộc ta trong dịp tết Nguyên đán, thư viện trường THCS Tân Phong xin trân trọng giới thiệu cuốn sách “Việt Nam phong tục” của tác giả Phan Kế Bính.

               Phan Kế Bính (1875 - 1921) bút hiệu Liên Hồ Tử là một nhà báo, nhà văn nổi tiếng của Việt Nam đầu thế kỉ XX. Ông có nhiều tác phẩm viết về phong tục tập quán của dân tộc trong đó nổi tiếng nhất là cuốn sách Việt Nam phong tục. Sách do nhà xuất bản Văn học ấn hành năm 2017, sách dày 438 trang, được in trên khổ giấy 13,5x20,5cm.

        Tác phẩm được chia làm 3 thiên tương ứng với 3 thiết chế đặc trưng cấu thành nên một xã hội truyền thống theo thứ tự từ thấp đến cao.

       - Thiên thứ nhất: Về phong tục trong gia tộc gồm 17 chương nói về chữ hiếu, đạo làm con, anh em trong gia đình, cách đối đãi.

      - Thiên thứ nhì: Về phong tục hương đảng gồm 34 chương nói về phong tục thờ cúng, lễ hội, đám tiệc.

      - Thiên thứ ba: Về phong tục xã hội gồm 47 chương nói về thứ bậc, nghề nghiệp, vui chơi trong xã hội xưa.

      Là một nhà Nho uyên bác mang tư tưởng tân tiến, tác giả không chỉ mô tả từng tập tục, mà còn lần về gốc tích cái tục ấy, nhìn nhận, đánh giá để xem nó hay hay dở, từ đó “xét điều gì quá tệ mà bỏ bớt đi…còn tục là quốc túy của ta thì ta cứ giữ lấy”. Những phong tục, tập quán đã có tuổi đời hàng trăm năm đã thực sự sống lại qua ngòi bút tài tình của nhà văn, nhà báo Phan Kế Bính. Đọc “Việt Nam phong tục” ta không chỉ hiểu hơn về phong tục Việt mà còn thấy ở đó như chứa cả một vùng kí ức, hoài niệm.

       Nói về Tết Nguyên Đán, Phan Kế Bính viết “Mồng một đầu năm là Tết Nguyên Đán. Tết này ăn to hơn các tết trong năm. Trước nửa tháng Tết, nhà nào nhà ấy đã rộn rịp sắm Tết.” Cái Tết xưa được ghi lại thật trọn vẹn với những hình ảnh đặc trưng như  “thầy đồ viết câu đối”, “những người đi làm ăn và buôn bán xa xôi, đều sắp sếp công việc để về nhà ăn Tết”,  “cây nêu, câu đối đỏ”, “Các phong tục ngày Tết cũng được tác giả, ghi lại đầy đủ từ tục dọn dẹp nhà cửa đón Tết đến tục cúng giao thừa và các tập tục trong cả 3 ngày Tết: như làm cỗ cúng Gia Tiên, xông đất, mừng tuổi, chúc Tết… Tác giả viết: “sáng mồng một Tết thì làm cỗ cúng Gia Tiên, và cúng cả Thổ Công, Táo Quân, Nghệ Sư…cỗ bàn to nhỏ thế nào cũng được, nhưng làm sao cũng phải có bánh chưng, cá kho, giò, chả, dưa hành, thịt bò mới ra cỗ Tết”, “cúng gia tiên xong thì con cháu ra mừng tuổi ông bà cha mẹ, lạy hai lạy. Ông bà cha mẹ mừng cho con cháu mỗi đứa một vài đồng, gọi là tiền mừng tuổi”.

      Một trong những điểm mạnh của Phan Kế Bính là ông không chỉ vẽ lại một bức tranh tổng thể về phong tục Việt Nam mà còn “phản biện” đối với các phong tục đã tồn tại qua hàng thế kỷ. Đọc cuốn sách này của Phan Kế Bính, chúng ta không chỉ có cơ hội hiểu thêm mà còn được khơi gợi, nghĩ tiếp, nhìn lại và nghĩ lại về phong tục Việt Nam. Cuốn sách ra đời hơn 100 năm trước, nhưng cho đến thời điểm này vẫn là một trong những công trình khảo cứu có giá trị bậc nhất về các phong tục, tập quán trên đất nước ta và nhiều vấn đề đến nay vẫn nóng hổi tính thời đại.

      Là học sinh - thế hệ trẻ tương lai của đất nước, các em cần ý thức được vai trò, ý nghĩa vô cùng quan trọng của bản sắc văn hóa dân tộc để nâng cao tinh thần gìn giữ những giá trị tốt đẹp này; tích cực rèn luyện lối sống lành mạnh, giữ gìn, phát huy những phong tục, tập quán tốt đẹp của dân tộc; đồng thời lên án, phê phán những hành vi làm mai một bản sắc dân tộc, có thái độ đấu tranh mạnh mẽ để bài trừ và tẩy chay những cổ tục lạc hậu.

       Hiện nay, cuốn sách đang có trong tủ sách Văn học tại thư viện nhà trường, Kính mời các thầy, cô và các em đến thư viện tìm đọc.

          Kính thưa cthầy cô và các bạn học sinh thân mến!

        Hoa đào bắt đầu khoe sắc, chim én bay rợp trời, mùa xuân mới đang về. Nhân dịp đầu năm mới Giáp Thìn, kính chức thầy cô và các em:

                                  Xuân này hơn hẳn mấy xuân qua.

                                  Phúc lộc đưa nhau đến từng nhà.

                                  Vài lời cung chúc tân niên mới.

                                  Vạn sự an khang vạn sự lành.

                   Xin trân trọng cảm ơn thầy cô và các em đã chú ý lắng nghe.

                                                                                                             Tân Phong, ngày  11 tháng  12  năm 2023

                            Tổ trưởng ký duyệt                                                                 Người thực hiện

                                    Phạm Quang Sao                                                                               Bùi Thị Thảo